Das VI.
Capitel.
|
---|
De Modis paucula, quæ fortè in multorum libris non obvia sunt cuivis adjecissem, verùm quia in Quarto Tomo, Deo volente, de his aliquid dicendi occasio sese offeret, et plurimi præclarissimi viri in Italica et Latina lingua, inter quos etiam Sethus Calvisius, Doctrinam Modorum, et cur à clave Cantus incipiant, luculentissimè tradiderunt, lectorem Musicum illuc remitto.
Vor die einfältigen aber, will ich ein Tabellam hieher setzen, daraus sie gar leicht im Baß und Discant, und darnach auch im Alt und Tenor (dieweil der Alt dem Baß, der Tenor aber dem Discant allermassen gleich ist, ohne, daß sie in der Octav von einander stehen) erkennen und wissen können, ad quem Modum vel Tonum ein jeder Gesang, sο wοl durus und regularis, als mollis und transpositus zu referiren sey.
Series Modorum juxta vulgatam opinionem. | Series Modorum juxta Italorum opinionem. | |
1 | Regulare Systema. | |
3 | ||
Transpositum Systema. | ||
2 | 4 |
3 | 5 | |
4 | 6 |
Vor einen Organisten, der zur Teutschen Tabulatur gewohnet, und sich in die Noten vielleicht so gar nicht richten könte, Deuchtet mich nicht uneben, die Modos auff diese Art zu unterscheiden.
Und diß also die Ambitus eines jeden Modi, worinnen die brevis das final desselbigen Modi, die schwartze Noten aber die repercussionem andeuten. Cujuslibet autem Modi Ambitus naturalis consistit quidem intra Diapason, verùm per licentiam, modò Tonus, modò Semitonium cum inferiori tum superiori loco adsciscitur. Dorius et Hypodorius Semiditonum supra Diapason admittunt, et Hypophrygius superiori loco aliquot intervalla addit, neglectis inferioribus.